ВК імя В.І. Крэмко ў тым памеры, які мае ў цяперашні час, ствараўся паступова. Спачатку ў кожнай вёсцы, як правіла, існаваў асобны калгас. Свой пачатак такія калгасы бяруць з 1949 года.
Першыя калгасы былі без тэхнічнага і электрычнага абсталявання, з апорай на працу коней і ручная праца. Выдаткі ручной працы былі велізарнымі, аднак не давалі высокіх вынікаў, таму ўраджайнасць збожжавых у калгасах знаходзілася на ўзроўні 15 ц / га. Рух наперад без тэхнічнага абсталявання, ўзбуйнення гаспадарак было немагчымым. Таму аб'яднання 1951 года разам з больш познімі былі заканамернымі.
5 снежня 1951 г. сем калгасаў, а менавіта "Бальшавік" (в. Дарашэвічы), "Імя Варашылава" (в. Горны), "Парыжская камуна" (в. Квасоўка), "Імя Чапаева" (в. Верхнія Пагараны), "Кастрычнік" (в. Ніжнія Пагараны), "Імя Чкалава" (в. Карозічы, в. Рудавіца), "Агароднікі" (в. Агароднікі), аб'ядналіся ў адну гаспадарку "Кастрычнік". Тэхнічная база ўвесь час расла, узрастала ўраджайнасць.
За ўсімі паказчыкамі стаіць шматгадовая праца людзей розных пакаленняў. Асабліва цяжка даводзілася першым кіраўнікам, якія не мелі ні вопыту, ні матэрыяльнай базы, аднак адданасцю справе рухалі гаспадарку наперад.
Першым старшынёй узбуйненага калгаса "Кастрычнік" стаў Гаўрыляк Міхаіл Лукіч. Пазней ім кіравалі Дубінін Віктар Сцяпанавіч, Шаравар Віктар Іванавіч (1973-1980), Адамчык Павел Іванавіч (1980-1984).
Вёска Квасоўка была малаперспектыўнай, жылля будавалася вельмі мала, камунальных паслуг амаль не было.
Толькі ў 1978 годзе быў пабудаваны гандлёвы цэнтр, прадуктовы цэнтр, прамысловы цэнтр, гаспадарчы цэнтр, кніжны цэнтр, сталовая, дом культуры. У верасні 1984 года ў калгас прыйшоў новы кіраўнік. Ім стаў Віталь Ільіч Крэмко.
Ён нарадзіўся ў 1942 годзе ў вёсцы Беражное Карэліцкага раёна. Скончыў Навагрудскі саўгас-тэхнікум, Гродзенскі сельскагаспадарчы інстытут. Працаваў у калгасах "Камсамолец", "Прагрэс". Узнагароджаны ордэнам Леніна, двума ордэнамі Працоўнага Чырвонага Сцяга. Заслужаны работнік сельскай гаспадаркі Рэспублікі Беларусь, Герой Беларусі.
Шмат у чым, менавіта дзякуючы яго самаадданай і ўпартай працы, сельскагаспадарчы вытворчы кааператыў квітнее і дынамічна развіваецца сёння. Новае кіраўніцтва прыняло рашэнне пачаць будаўніцтва дарог. У 1984 годзе ў вёсцы Грыўкі пачалі будаваць невялікі асфальтавы завод. Яго магутнасць дазваляла заасфальтаваць неабходныя тэрыторыі ў калгасе. У той жа перыяд быў пабудаваны рошчынна-бетонны вузел. Пры ім стварылі сталярны цэх, цэх па вытворчасці мэблі для патрэб гаспадаркі.
Дзякуючы клопатам старшыні калгаса, усе вёскі заасфальтаваныя. Праз год-другі калгасныя вёскі пераўтварыліся ў будаўнічыя пляцоўкі. Каб весці мэтанакіраваную працу ў будаўніцтве, патрэбныя былі кадры. Людзі цягнуліся ў Квасоўку з горада, даведаўшыся пра пераўвасабленне вёскі, яе перспектывы. Акрамя агульнабудаўнічых брыгад, у калгасе былі арганізаваны брыгады па вытворчасці сталярных вырабаў, распілоўцы лесу, звяно па вытворчасці падмуркавых блокаў.
У 1986 годзе калгасам быў набыты цагляны завод у в. Дэкалавічы. Будаўніцтва цаглянага завода было пачата ў 1952 годзе. У той жа час пачалася вытворчасць цэглы самым прымітыўным спосабам. Раней завод належаў Ваўкавыскаму аддзелу будаўнічых матэрыялаў. У 1989 годзе пасля маштабнай рэканструкцыі, стварэння спрыяльных умоў для працы і жыцця завод даў калгасу першую цэглу. Працавалі ў тры змены, выпуск цэглы дасягнуў 3 млн. штук у сезон. У цэнтральнай сядзібе в. Квасоўка разгарнулася будаўніцтва камбіната бытавога абслугоўвання, дзіцячага садка.
Гаспадарка з 1986 года працавала фактычна на ўмовах самаакупнасці і самафінансавання, што дазволіла паскоранымі тэмпамі развіваць матэрыяльна-тэхнічную базу, весці мэтанакіраваную працу па ўкараненні ў вытворчасць дасягненняў навукі і перадавога вопыту. Рэканструяваны малочнатаварныя фермы буйной рагатай жывёлы "Агароднікі", "Лікоўка", "Саломенка", што палепшыла ўмовы для яго ўтрымання і аблегчыла працу работнікаў. Выканана рэканструкцыя рамонтнай майстэрні.
Пабудаваны ў калгасе новы свінагадоўчы комплекс, складская зона, пад'езды да фермаў, праведзена асфальтаванне мехмайстэрнях. Значна палепшыліся ўмовы для жыцця жывёлаводаў. На фермах удасканалены тэхналагічныя працэсы: механізаваныя раздача корму, гноявыдаленне. Комплекс па вытворчасці вітаміннай травяной мукі прадукцыйнасцю 2000 тон у сезон. Газіфікаваная цэнтральная сядзіба калгаса.
Дзякуючы росту эфектыўнасці вытворчасці ўзрос заробак працаўнікоў вёскі.
22 жніўня 1986 года адбылося аб'яднанне калгасаў "Кастрычнік" імя Леніна. Аб'яднаны калгас стаў называцца "Кастрычнік", і старшынём быў абраны Крэмко Віталь Ільіч. У выніку аб'яднання зямельныя, тэхнічныя і людскія рэсурсы падвоіліся і адкорм.
Вытворчыя працэсы арганізаваны на аснове фарміравання аднастайнай групы свіней і зместу кожнай тэхналагічнай групы адасоблена, што дазваляе выкарыстанне па прынцыпе: цалкам занята і цалкам свабодна. З завяршэннем будаўніцтва жывёлагадоўчага комплексу і малочна-таварнай фермы "Агароднікі" у гаспадарцы створаны ўсе ўмовы для павелічэння вытворчасці прадукцыі і росту прадукцыйнасці працы.
З 80-х гадоў многія саўгасы і калгасы раёна пачалі ствараць дапаможныя прамысловыя прадпрыемствы. З мэтай падтрымання гаспадаркі і перапрацоўкі прадукцыі, што вырабляецца ў калгасе, у "Кастрычніку" будуюцца перапрацоўчыя цэхі.
Ва ўрочышчы "Сарасекі" у 1990 годзе вырашылі стварыць конеферму, вылучыўшы конегадоўлю ў асаблівую галіну. Галоўная мэта адкрыцця конефермы - атрыманне значнага прыбытку ад продажу коней. За атрыманую валюту набылі камплект тэхналагічнага абсталявання для цэха вытворчасці каўбас прадукцыйнасцю да 500 кг. прадукцыі, які адкрыўся ў 1992 годзе.
Асвоілі вытворчасць кумысу. Закупілі скакавых коней. На базе конефермы адкрылі конна-спартыўную школу, у якой займалася вясковая моладзь. Арганізавалі невялікі заапарк, у якім пасялілі мядзведзя, дзікоў, казуль, плямістых аленяў, поні.
Вялікай падмогай для калгаса стала сумеснае прадпрыемства па вытворчасці карамелі "Астра".
У 1988 годзе ў гаспадарцы было пасаджана першае дрэва зараз ужо велізнага фруктовага саду. Спачатку нізкарослыя польскія яблыні пасадзілі на невялікай плошчы ў 15 га., а ў цяперашні час плошча саду павялічылася да 250 га.
У ліпені 1993 года калектыў будаўнікоў вытрымаў галоўнае выпрабаванне на будаўніцтве сховішчы "Надзея" на 2300 тон пладоў і гародніны.
Усё большая колькасць калгаснай прадукцыі перапрацоўвалася ў самой гаспадарцы. Было прынята рашэнне пабудаваць і пякарню. Размясціўся цэх па выпечцы хлеба ў будынку Дома побыту. У 1994 годзе абсталяванне было падключана, праведзена першая прадукцыя, якая карыстаецца вялікім попытам у насельніцтва. Як і каўбасу, хлеб і батоны працаўнікі калгасу і пенсіянеры пачалі атрымліваць бясплатна. На пякарні італьянска-літоўскае абсталяванне.
У тым жа 1994 годзе быў запушчаны і калгасны сепаратар.
З мэтай паляпшэння экалагічнай абстаноўкі ў Квасоўцы ў 1991 годзе было ўладкована штучнае возера плошчай 17 гектараў. У 1992 годзе яно было затоплена талымі водамі. Возера стала не толькі любімым месцам адпачынку квасаўчан, але і значна палепшыла экалагічную абстаноўку: паветра стала больш вільготным, наяўнасць вадасховішча папярэджвае спад грунтавых вод пры правядзенні меліярацыі. Гаспадарка занялася развядзеннем рыбы. Прыцягвае вадаём і вадаплаўных птушак.
У ліпені 2003 года калгас "Кастрычнік" перайменаваны ў калгас "Кастрычнік-Гродна".
За вопытам у знакамітую гаспадарку прыязджалі калегі з усіх куткоў краіны. Неаднаразова бываў у "Кастрычніку" Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка.
З сакавіка 2007 года сельскагаспадарчы вытворчы кааператыў "Кастрычнік-Гродна" узначаліў Сяргей Вітальевіч Крэмко.
Крэмко Сяргей Вітальевіч нарадзіўся ў 1970 годзе, у 1992 годзе скончыў Гродзенскі сельскагаспадарчы інстытут па спецыяльнасці "Агранамія". Сваю працоўную дзейнасць пачаў у лютым 1993 года ў сельскагаспадарчым калектыўным прадпрыемстве "Кастрычнік" Гродзенскага раёна на пасадзе агранома-аграхіміка.
З кастрычніка 1994 па май 2001 года - галоўны аграном, з мая 2001 па май 2004 года - намеснік старшыні цэха раслінаводства, з мая 2004 года - намеснік старшыні кааператыва, з сакавіка 2007 года абраны старшынёй сельскагаспадарчага вытворчага кааператыва "Кастрычнік-Гродна" Гродзенскага раёна.
У 2006 годзе ўзнагароджаны медалём "За працоўныя заслугі".
Кааператыў, дзякуючы ўмеламу кіраўніцтву С. В. Крэмко, неаднаразова з'яўляўся пераможцам розных рэспубліканскіх спаборніцтваў. Так у 2007 і 2008 гадах сельскагаспадарчы вытворчы кааператыў "Кастрычнік-Гродна" заняў першае месца ў рэспубліканскім спаборніцтве па ўборцы ўраджаю збожжавых і зернебабовых культур сярод сельскагаспадарчых і іншых арганізацый, у 2008 годзе – першае месца ў рэспубліканскім аглядзе-конкурсе на лепшую арганізацыю па ахове працы і пажарнай бяспекі. У 2009 годзе – пераможца рэспубліканскага агляду-конкурсу "Землекарыстанне высокай культуры земляробства, добраўпарадкаванне машынных двароў, жывёлагадоўчых ферм і комплексаў". У 2008, 2009, 2012 і 2017 гадах быў занесены на Рэспубліканскую дошку Гонару.
У лістападзе 2011 года калгас "Кастрычнік-Гродна" перайменаваны ў сельскагаспадарчы вытворчы кааператыў імя В.І. Крэмко.
Характэрнай асаблівасцю ў развіцці з'яўляецца стабільны рост эканамічнай магутнасці гаспадаркі і матэрыяльнага дабрабыту работнікаў. Рэалізуецца вялікая праграма сацыяльна-бытавога будаўніцтва, арганізавана гарантаванае забеспячэнне прадуктамі харчавання ўласнай вытворчасці членаў кааператыва, аказваецца канкрэтная адрасная дапамога пенсіянерам.
Бібліяграфія:
1.Аникевич, И. Дары полей в "Квасовском" / Ирина Аникевич; фото // Гродзенская праўда. - 2015. — 4 лют. — С. 19.
2.Аркадьева, Т. С любовью к земле и уваженьем к людям: известный в Беларуси ПК имени В.И. Кремко Гродненского района отметил 70-летний юбилей высокими достижениями / Татьяна Аркадьевна; фото В. Голотика // Гродзенская праўда. - 2019. — 23 лістапада (№ 92). — С. 6.
3.Барановская, Т. От зари до заката: как убирают хлеб в ПК им. В.И. Кремко / Татьяна Барановская; фото Н. Лапина // Перспектива. - 2019. — 26 июля (№ 59). — С. 4.
4.Батраев, С. Герои суверенной Беларуси / Сергей Батраев; фото // Белорусская военная газета. - 2011. - 12 авг. - C.8.
5.Белова, А. Кремко и его сыновья / Алла Белова; фота // Народная газета. - 2006. - 15 лют. - C.1.
6.Береснева, Е. 100 долларов для колхозников "Октября" - день уже вчерашний: о деятельности В. И. Кремко, пред. одноим. СКП Гродн. р-на; фото // Рэсп. - 2001. - 10 жн. - C. 1, 2.
7.Бурчик, А. Молочные лидеры / Артем Бурчик // Перспектива. - 2016. - 6 января. - № 1. - С. 3.
8.Бурчик, А. Плоды новаторства: технические "изюминки" изобретателя из Квасовки / Артем Бурчик; фото Н. Лапина // Перспектива. - 2019. — 19 июля — С. 4.
9.Василёвкина, Т. Есть первый тысячник!: комбайнер из Гродненского района первым в республике намолотил тысячу тонн зерна / Татьяна Василёвкина; фото БелТа // Гродзенская праўда. - 2019. — 17 ліпеня (№ 56). — С. 3.
10.Василёвкина, Т. Квасовские рекорды: производственный кооператив имени В.И. Кремко Гродненского района по праву считается одним из ведущих хозяйств в республики. По итогам минувшего года сельхозпредприятие в очередной раз занесено на Республиканскую доску Почета. / Татьяна Василёвкина; фото // Гродзенская праўда. - 2017. — 15 лістапада (№ 91). — С. 20.
11.Волынец, Н. С заслуженной наградой! / Николай Волынец; фото // Служба спасения 01. - 2013. — № 6. — С. 33.
12.Василёвкина, Т. ПК им. В.И. Кремко: гарантия успеха —работа на перспективу: за семь десятилетий производственный кооператив им. В. И. Кремко Гродненского района вырос в одно из лучших хозяйств республики / Татьяна Василёвкина; фото В. Голотика и БелТа // Гродзенская праўда. - 2019. — 28 жніўня (№ 68). — С. 10.
13.Врублевская, Т. С радостью и гордостью! / Татьяна Врублевская // СБ Беларусь сегодня. - 2021. — 19 февраля (№32) — С.1, 8-9.
14.Гаврицкий, И. Ушёл Виталий Ильич Кремко...: некролог / Иван Гаврицкий; фото // Гродзенская праўда. - 2009. - 8 крас. - С.2,6.
15.Гаев, А. Сыну гродненской земли / Антон Гаев; фото авт. // Перспектива (Гродненский район). - 2011. - 27 июля. - С.1 .
16.Гармель, И. Хлебная династия: о семье В. Кремко, пред. СПК "Октябрь-Гродно" Гродн. р-на, Героя Беларуси / Инна Гармель; фото В. Сиза // Бел. нива. - 2004. - 17 сент. - C.1,6.
17.Германович, И. Не акционерное общество, а производственный кооператив / Ирина Германович; фото // Сельская газета. - 2017. — 22 апреля. — С. 8.
18.Герои Беларуси: [очерки / составитель И. Н. Осинский]. - Минск: Мастацкая літаратура, 2013. - 253, [1] с.
19.Гиль, Г. "Докажите, что я не прав" / Геннадий Гиль, Елена Климович; фото // Сельская газета. - 2019. — 24 января (№ 10). — С. 8—9.
20.Гиль, Г. Андрей Росеник, он один такой / Геннадий Гиль; фото авт. // Сельская газета. - 2019. — 1 августа (№ 88). — С. 7.
21.Гиль, Г. Взять погоду в соавторы рекордов / Геннадий Гиль; фото // Сельская газета. - 2017. — 14 ноября. — С. 8.
22.Гиль, Г. Восемь тысяч пишем, девять в уме: за два года в Гродненском районе планируют увеличить надои от коровы на 100 килограммов / Геннадий Гиль; фото автора // Сельская газета. - 2020. — 11 февраля (№ 16). — С. 5.
23.Гиль, Г. Всегда есть возможность проверить себя / Геннадий Гиль // Сельская газета. - 2014. — 15 нояб. — С. 8.
24.Гиль, Г. Если бы еще не сентябрьские заморозки... / Геннадий Гиль // Сельская газета. - 2019. — 19 октября (№ 122). — С. 7.
25.Гиль, Г. Есть первые тысячи! / Геннадий Гиль; фото // Беларусь сегодня. - 2019. — 17 июля. — С. 4.
26.Гиль, Г. Здесь учились Дубко, Кремко, Ревяко... / Геннадий Гиль; фото // Белорусская нива. - 2011. - 25 мая. - C.5.
27.Гиль, Г. Сергей Кремко, председатель ПК имени В.И. Кремко Гродненского района: "Каждая сельхозотрасль должна быть рентабельной" / Геннадий Гиль; фото из архива сельхозпредприятия // Сельская газета. - 2021. — 4 марта (№25) — С.4.
28.Гиль, Г. Сначала Росеник, а потом Бондаревич и Чугай / Геннадий Гиль; фото авт. // Сельская газета. - 2019. — 18 июля. — С. 1, 5.
29.Гиль, Г. Техника мастерской уборки: как ускорить обновление парка зерноуборочных комбайнах в хозяйствах Гродненщины / Геннадий Гиль; фото // Рэспубліка. - 2019. — 27 ліп. — С. 6.
30.Гиль, Г. Трудовой рекорд Андрея Росеника / Геннадий Гиль; фото авт. // Беларусь сегодня. - 2019. — 31 июля (№ 142). — С. 7.
31.Династия Кремко: фильм о герое Беларуси В.И.Кремко. - Мн.: Беларускі відэацэнтр, 2010. - 1 электрон.опт. диск (DVD-Video). - (Герои Беларуси).
32.Екель, Л. С. От слова "кремень": Кремко Сергей Витальевич / Леонид Екель // Дыхание земли: очерки о земледельцах и наших современниках / Леонид Екель. - Минск, 2011. — С. 29—32.
33.Еремич, Н. Сыновьям идти дальше / Наталья Еремич, Елена Климович; фото // Белорусская нива. - 2012. — 4 мая. — С. 6.
34.Жизнь на высоких скоростях; фото // Новости агропромсоюза. - 2017. — № 12. — С. 3.
35.Ивашко, Ч. Звезда удачи и труда: о пред. Гродн. СКП "Октябрь" В. И. Кремко, награжд. Звездой Героя Беларуси; фото авт. // Бел. нива. - 2001. - 21 июля. - C. 4.
36.Ильгявичюте, Е. На шаг впереди: наградили первых тысячников / Елена Ильгявичюте; фото автора // Перспектива. - 2018. — 25 июля (№ 57). — С. 4.
37.Карачун, Р. Культура - не падчерица: о В. Кремко, рук. СПК "Октябрь-Гродно", Герое Беларуси, лауреате Премии им. А. И. Дубко в номинации "Меценат года - 2004" / Р. Карачун // Бел. нива. - 2005. - 26 янв. - C.1.
38.Карачун, Р. Старейшины уступают место молодым / Ричард Карачун // Белорусская нива. - 2007. - 10 апр. - C.4.
39.Кремко Виталий Ильич / [И.И. Аникевич, Ж.В. Байгот, А.В. Белова и др.]; составители: [Е.В. Климович, Л.Ч. Новицкая]; редакционный совет: [В.В. Кравцов, А.Н. Карлюкевич, В.А. Лискович и др. // Лауреаты премии имени А.И. Дубко " За творческие достижения в области культуры и искусства": альбом. - Гродно: Гродненская типография, 2018. - С. 89.
40.Кремко, Сергей Есть к чему стремиться: в Минске пройдет V Всебелорусское народное собрание, в Гродненском районе состоялось собрание уполномоченных по выдвижению кандидатур и избранию участников форума / Сергей Кремко, председатель Колхоза имени В. И. Кремко [Сергей Кремко; беседовала] Маргарита Ушкевич // Перспектива. - 2016. — 27 мая. — С.2.
41.Кремко, С. Сергей Кремко: "Мы делаем непростое дело и делаем хорошо" / Сергей Кремко; беседовала Катерина Чаровская; фото автора // Сельская газета. - 2018. — 13 ноября (№ 134). — С. 12.
42.Кремко, С. Сергей Кремко: "Сохраняем и приумножаем свое благосостояние благодаря слаженой работе коллектива" [Текст] / Сергей Кремко // Сельская газета. - 2017. — 27 июня (№ 71). — С. 7.
43.Кунцевич, Н. Когда у руля хозяин / Наталья Кунцевич; фото // Перспектива. - 2020. — 17 января (№ 4). — С. 4.
44.Кунцевич, Н. Легкого хлеба не бывает / Наталья Кунцевич // Перспектива. - 2021. — 20 января (№4) — С.2.
45.Кремко Виталий Ильич [(1941, д.Бережно Кореличского района - 2009)] / фото // Герои Беларуси / [сост: И.Н. Осинский]. - Минск, 2013. — С. 67 - 111.
46.Кремко, А. В. Настоящее и будущее белорусского сада: беседа с А.В.Кремко, нач. цеха плодоводства СПК "Окт. - Гродно" Гродн. р-на / Записал П.И.Кравцов; Фото // Хозяин. - 2004. - № 12. - C. 5-6.
47.Кремко, В. "Наши помыслы реальны. И потому -- верны ": беседа с пред. СКП "Октябрь" В.Кремко о перспективах хоз-ва // Сел.навiна (Гродзен.р-н). - 1998. - 12 лiстап. - С.2.
48.Кремко, В. "Хочу, чтоб сыновья продолжили дело": интервью с В.И. Кремко, пред. СПК "Октябрь" Гродн. р-на / Беседовал Р.Салата; Фото // 7 дней. - 2004. - 16 дек. - C.3.
49.Кремко, В. Все решают люди: О СКП "Октябрь" // Сел. навiна (Гродзен. р-н). - 2000.. - 14 студз. - С.3.
50.Кремко, В. И. Кремко возлагает ответственность на себя: интервью с В.И.Кремко, пред. СКП "Октябрь" Гродн. р-на / Беседовала Е.Дубинская; Фото // Сов. Белоруссия. - 2002. - 15 нояб. - C.5.
51.Кремко, В. И. Показатели достойные, потенциал не исчерпан: интервью с пред. СКП "Октябрь" В.И.Кремко / Беседовал П.Ушкевич; Фото А.Кизера // Сел. навiна (Гродзен. р-н). - 1999.. - 26 лiстап. - С.3.
52.Кремко, С. "Главный принцип - зарабатывать много и тратить с умом" / Сергей Кремко; беседовала Наталья Часовитина; фото // Сельская газета. - 2020. — 21 янв. — С. 6—7.
53.Кремко, С. "Каждая сельхозотрасль должна быть рентабельной" / Сергей Кремко; беседовал Геннадий Гиль; фото // Сельская газета. - 2021. — 4 марта. — С. 4.
54.Кремко, С. В. Обещает быть весна доброй / Сергей Кремко; записал В.Томчик; фото // Гродзенская праўда. - 2007. - 11 крас. - C.2.
55.Кремко, С. В. Отцовский наказ / С. В. Кремко; беседовала Надежда Янченко; фото авт. и из семейного архива // Белорусская нива. - 2009. - 14 нояб. - C.12.
56.Кремко, С. Дорожим тем, что имеем / Сергей Кремко; беседовал Петр Ушкевич; фото авт. // Перспектива (Гродненский район). - 2012. — 18 мая. — С. 4.
57.Кремко, С. Сергей Кремко: "Деньги с неба не падают" / Сергей Кремко; беседовала Татьяна Барановская; фото // Перспектива (Гродненский район). - 2019. — 17 июля. — С. 19.
58.Кремко, С. Сергей Кремко: "Лежащие деньги не работают" / Сергей Кремко; беседовала Тамара Рудак; фото // Перспектива (Гродненский район). - 2019. — 13 нояб. — С. 11.
59.Кремко, С. Сергей Кремко: "Сохраняем и приумножаем свое благосостояние благодаря слаженой работе коллектива" / Сергей Кремко; фото; беседовала Елена Семенова // Сельская газета. - 2017. — 27 июня — С. 7.
60.Кушнер, А. В парадном крестьянском строю [фото] / Александр Кушнер; фото БелТА // Сельская газета. - 2019. — 16 февр. — С. 1.
61.Ласмане, И. Забытый вкус победы / Инга Ласмане; фото Н. Лапина // Перспектива. - 2019. — 20 февраля (№ 14). — С. 14.
62.Ласмане, И. Культурные люди [Текст] / Инга Ласмане // Перспектива. - 2017. — 6 января (№ 2). — С. 3.
63.Ласмане, И. По усам текло, и в рот не попало / Инга Ласмане; фото // Перспектива. - 2017. — 4 октября (№79). — С. 17.
64.Ласмане, И. Полный разгром / Инга Ласмане // Перспектива. - 2018. — 9 февраля (№ 11). — С. 6.
65.Маевский, С. Два капитана / Станислав Маевский; фото Н. Лапина // Перспектива. - 2020. — 15 июля. — С. 4, 20.
66.Максимов, А. На Евразийском форуме овощеводов//Веды. - 2012. - 10 сен. - C.5.
67.Мисюкевич, Е. "Алеся" из Квасовки / Елена Мисюкевич; фото // Перспектива. - 2019. — 15 ноября (№ 89). — С. 5.
68.Мякиш, А. Аграрная наука побеждать [Текст] / Андрей Мякиш; фото // Перспектива. - 2017. — 19 июля (№ 57). — С. 7.
69.Мякиш, А. Зерна от плевел / Андрей Мякиш // Перспектива. - 2016. — 16 марта. — С. 7.
70.Рудак, Т. Нашли общий язык / Тамара Рудак; фото // Перспектива (Гродненский район). - 2015. — 16 дек. — С. 8.
71.Талай, М. Абсолютный лидер / Марина Талай; фото Н. Лапина // Перспектива. - 2019. — 31 июля (№ 60). — С. 2.
72.Талай, М. Из сада, вестимо / Марина Талай // Перспектива. - 2020. — 21 августа (№ 64). — С. 4.
73.Талай, М. Увлекли пятачки / Марина Талай; фото С. Буш // Перспектива. - 2019. — 15 ноября (№ 89). — С. 4.
74.Ушкевич, М. Лента длиною в жизнь / Ушкевич М. // Перспектива. - 2015. - 18 ноября. - № 89. - С. 4.
75.Ушкевіч, М. І гэта толькі пачатак... / Маргарыта Ушкевіч // Звязда. - 2020. — 24 ліпеня (№ 142). — С. 1, 4.
76.Ушкевич, М. Молоко не сбежит [Текст] / Маргарита Ушкевич // Перспектива. - 2016. — 21 сентября(№72). — С. 8.
77.Ушкевич, М. Мясные дары / Маргарита Ушкевич; фото // Перспектива (Гродненский район). - 2015. — 9 дек. — С. 1, 2.
78.Федина, Н. Загнали наши городским / Федина Н. // Перспектива. - 2016. - 24 февраля. - С. 3.
79.Хлебное время: первым в стране тысячу тонн зерна намолотил комбайнер Андрей Росеник из Гродненской области [ПК им. В. И. Кремко]; фото // 7 дней. - 2019. — 18 июля. — С. 1, 3.
80.Часовитина, Н. "Без простых колхозников мы с тобой никто" / Наталья Часовитина; фото // Сельская газета. - 2017. — 19 декабря (№ 146). — С.14—15.
81.Часотивина, Н. "Главный принцип - зарабатывать много и тратить с умом" / Наталья Часотивина; фото // Сельская газета. - 2020. — 21 января (№ 7). — С. 6—7.
82.Часовитина, Н. Комфортная жизнь сельчан и модернизация комбикормзавода / Наталья Часовитина; фото // Сельская газета. - 2017. — 30 декабря (№ 151). — С. 4.
83.Черняк, А. Он искренне мечтал о коммунизме / Александр Черняк // Беларуская думка. - 2007. - №2. - C.8-10.
84.Ширко, Василий Александрович. Его хлебов держава: документальная повесть, очерки, эссе / В. А. Ширко. - Мн.: Парадокс, 2009. - 192с. : 6500р. Шрубейко, Е. Его продолжение - в делах / Екатерина Шрубейко // Рэспублiка. - 2009. - 12 мая. - C.2.